Ly hôn tách rời việc phân chia tài sản

Do tài sản chung đang có nhiều vướng mắc nên không thể tư vấn ly hôn ra công chứng hoặc nhờ tòa ghi nhận chia tài sản khi ly hôn, nên tôi yêu cầu giải quyết quan hệ hôn nhân trước, khi nào có đủ điều kiện thì giải quyết chia tài sản sau. Pháp luật quy định vấn đề này thế nào?

Điều 95, luật Hôn nhân và gia đình quy định nguyên tắc chia tài sản khi ly hôn như sau: “Việc chia tài sản khi ly hôn do các bên thỏa thuận; nếu không thỏa thuận được thì yêu cầu tòa án giải quyết”.

Theo đó, các bên hoàn toàn có quyền tự thỏa thuận phân chia tài sản khi ly hôn mà không cần yêu cầu tòa án giải quyết. Việc thỏa thuận chia tài sản chung có thể diễn ra trước khi ly hôn, đang trong quá trình giải quyết ly hôn hoặc thủ tục xin ly hôn sau khi ly hôn đều được. Pháp luật không có điều khoản nào quy định bắt buộc khi giải quyết ly hôn phải giải quyết chia tài sản trong cùng vụ án hoặc cùng thời điểm.

Việc tự thỏa thuận chia tài sản thủ tục xin ly hôn chung khi ly hôn được khuyến khích vì sẽ làm cho thủ tục giải quyết ly hôn được đơn giản, nhanh gọn; các bên không phải tốn tiền án phí, phí thi hành án và các khoản lệ phí khác… Nghị định số 68/2002/NĐ-CP ngày 10/7/2002 quy định thi tiết thi hành một số điều của Luật hôn nhân và gia đình về quan hệ hôn nhân và gia đình có yếu tố nước ngoài không quy định việc phỏng vấn hai bên nam, nữ đăng ký kết hôn là một thủ tục bắt buộc.

Khoản 1 Điều 16 Nghị định này chỉ quy định: “Trong trường hợp nghi vấn hoặc có khiếu nại, tố cáo đương sự kết hôn giả tạo, lợi dụng việc kết hôn nhằm mục đích tư vấn ly hôn đơn phương mua bán phụ nữ, kết hôn vì mục đích trục lợi khác hoặc xét thấy có vấn đề cần làm rõ về nhân thân của đương sự hoặc giấy tờ trong hồ sơ đăng ký kết hôn, Sở Tư pháp tiến hành xác minh, kể cả phỏng vấn các bên đương sự”. Do vậy, những trường hợp kết hôn theo Nghị định này không nhất thiết phải qua thủ tục phỏng vấn.

Tuy nhiên, tại Nghị định số 69/2006/NĐ-CP ngày 21/7/2006 sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị định số 68/2002/NĐ-CP nói trên thì việc phỏng vấn hai bên nam, nữ đăng ký kết hôn được quy định là một thủ tục bắt buộc.

Khoản 4 Điều 1 Nghị định này nêu rõ: “Trong thời hạn 20 ngày, kể từ ngày nhận đủ hồ sơ hợp lệ và lệ phí, Sở Tư pháp có trách nhiệm: Thực hiện phỏng vấn trực tiếp tại trụ sở Sở Tư pháp đối với hai bên nam, nữ để kiểm tra, thủ tục ly hôn đơn phương làm rõ về sự tự nguyện kết hôn của họ, về khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ chung và mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau. Việc phỏng vấn phải được lập thành văn bản. Cán bộ phỏng vấn phải nêu rõ ý kiến đề xuất của mình và ký tên vào văn bản phỏng vấn”.

Như vậy, việc phỏng vấn sẽ được tiến hành nhằm kiểm tra, tư vấn thủ tục ly hôn làm rõ sự tự nguyện kết hôn của hai bên nam, nữ, về khả năng giao tiếp bằng ngôn ngữ chung và mức độ hiểu biết về hoàn cảnh của nhau; hạn chế tình trạng kết hôn giả tạo, lợi dụng việc kết hôn để mua bán phụ nữ, kết hôn vì mục đích trục lợi khác...