Quản lý và xây dựng tốt quyền sở hữu trí tuệ

PV: luật sư có thể chia sẻ một số lời khuyên cho các đăng ký nhãn hiệu doanh nghiệp để họ có thể quản lý và xây dựng tốt quyền sở hữu trí tuệ của mình, từ đó giúp cho các doanh nghiệp biết cách khai thác tốt tài sản sở hữu trí tuệ được không ạ? Luật sư: Cũng như nhiều lĩnh vực khác, hoạt động quản trị tài sản trí tuệ là một trong những nội dung mà các doanh nghiệp cần hết sức quan tâm, nhất là trong điều kiện nền kinh tế tri thức và hội nhập sâu rộng như hiện nay. Doanh nghiệp dù lớn hay nhỏ khi tham gia vào hoạt động sản xuất, kinh doanh thì ít hay nhiều đều liên quan đến quyền sở hữu trí tuệ.

Vì vậy việc đầu tư để tạo dựng, đăng ký, đăng ký sở hữu trí tuệ sử dụng, phát triển và bảo vệ các tài sản trí tuệ là hết sức cần thiết đối với bất cứ một doanh nghiệp nào, nhất là khi các tài sản trí tuệ ngày càng trở lên quan trọng đối với mỗi nền kinh tế và doanh nghiệp trong xu thế hội nhập sâu rộng như hiện nay.

Để quản lý và xây dựng tốt được các tài sản trí tuệ cho doanh nghiệp đạt hiệu quả nhất giúp nâng cao uy tín và sức cạnh tranh của doanh nghiệp thì tôi có một số lời khuyên như sau:

Việc đầu tiên của quản lý tài sản trí tuệ mà doanh nghiệp cần làm, đó là thống kê, đánh giá và phân loại các tài sản trí tuệ hiện có trong doanh nghiệp.

Việc thống kế các tài sản trí tuệ cần được thực hiện dựa theo bản chất và quy định của pháp luật đối với từng đối tượng. Nếu tài sản trí tuệ là đăng ký mã số mã vạch các đối tượng thuộc quyền sở hữu công nghiệp thì có thể thuộc một trong hai loại sau:

Loại thứ nhất gồm các đối tượng mà quyền sở hữu công nghiệp được xác lập không cần đăng ký, như tên thương mại, bí mật kinh doanh, nhãn hiệu nổi tiếng; loại thứ hai gồm các đối tượng mà quyền sở hữu công nghiệp chỉ được xác lập thông qua đăng ký sáng chế, đăng ký kiểu dáng công nghiệp và đăng ký nhãn hiệu.

Với các đối tượng sở hữu công nghiệp mà quyền được xác lập thông qua đăng ký như sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu… thì doanh nghiệp cần xác định xem thực trạng các đối tượng đó ra sao, hiện doanh nghiệp có bao nhiêu sáng chế, đăng ký bản quyền bản quyền phần mềm ở đâu sáng chế nào đã đăng ký và được cấp bằng độc quyền, sáng chế nào chưa đăng ký.

Tương tự như vậy, cũng xác định xem doanh nghiệp có bao nhiêu nhãn hiệu, bao nhiêu kiểu dáng công nghiệp, cái nào đã đăng ký và cái nào chưa đăng ký.

Tiếp theo việc thống kê, đánh giá các đối tượng, doanh nghiệp cần thực hiện việc đăng ký các sáng chế, kiểu dáng công nghiệp và nhãn hiệu mà doanh nghiệp chưa đăng ký.

Về nguyên tắc, nhà nước chỉ cấp một văn bằng bảo hộ cho sáng chế, kiểu dáng công nghiệp hay nhãn hiệu nào thỏa mãn tiêu chuẩn bảo hộ nhưng nộp đơn sớm nhất (kể cả đơn của người nước ngoài). Vì vậy khi thực hiện đăng ký, đăng ký bản quyền thương hiệu công ty ở đâu doanh nghiệp cần phải đánh giá khả năng bảo hộ từng đối tượng.

Khi các đối tượng sở hữu công nghiệp của doanh nghiệp đã được nhà nước bảo hộ (được cấp bằng sáng chế, kiểu dáng công nghiệp, nhãn hiệu hay có được tên thương mại, bí mật kinh doanh đáp ứng tiêu chuẩn bảo hộ) thì doanh nghiệp phải tổ chức việc khai thác, sử dụng có hiệu quả các đối tượng đó nhằm bù đắp những chi phí nghiên cứu, thủ tục đăng ký bản quyền logo công ty đăng ký và quan trọng là tạo ra lợi nhuận do cơ chế độc quyền mang lại.

Nếu chỉ đăng ký mà không sử dụng hoặc sử dụng không có hiệu quả thì việc đăng ký các đối tượng sở hữu công nghiệp trở nên vô nghĩa, thậm chí còn lãng phí và tốn kém không đáng có.